Gdy poród następuje pomiędzy 22 a 37 tygodniem ciąży, dziecko jest wcześniakiem, wymaga specjalnej opieki. Dzięki rozwojowi medycyny ma większą szansę na przeżycie, otrzymuje specjalistyczną pomoc neonatologiczną, natomiast również po wypisaniu ze szpitala potrzebuje dodatkowego wsparcia oraz regularnych kontroli lekarza. Wspomaganiem tych działań jest fizjoterapia dostosowana do konkretnych potrzeb, pomagająca skorygować poszczególne zaburzenia rozwojowe związane z wcześniactwem.
Dlaczego to tak istotne
Dziecko urodzone przed fizjologicznym terminem zakończenia ciąży ma nie w pełni wykształcone narządy wewnętrzne, często nie jest gotowe do samodzielnego funkcjonowania. Wśród najczęstszych przypadłości występują między innymi:
- zaburzenia pracy układu oddechowego (w tym bezdechy, oddech nieregularny) i układu krążenia,
- niska urodzeniowa masa ciała, zwykle poniżej 2500 g,
- problemy z termoregulacją, czyli wytworzeniem i utrzymaniem ciepła,
- zaburzenia napięcia mięśniowego, nieprawidłowe wzorce ruchowe.
Podczas pobytu w szpitalu stosowana jest odpowiednia aparatura wspomagająca czynności życiowe, jeżeli wymaga tego sytuacja, natomiast gdy stan noworodka jest już stabilny, po wypisie do domu warto zdecydować się na rehabilitację wcześniactwa. Fizjoterapeuta określi wstępnie plan działania, doradzi również, jak postępować z dzieckiem podczas codziennych czynności, aby wspierać jego rozwój.
Skuteczność NDT Bobath u dzieci urodzonych przedwcześnie
Metodę tę można stosować u noworodków, czyli już w pierwszych czterech tygodniach życia, a także u niemowląt i małych dzieci. Korygowanie wzorców ruchowych ma na celu utrwalenie prawidłowych wzorców, stanowiących niezbędny element osiągania tak zwanych kamieni milowych, czyli określonych umiejętności na poszczególnych etapach rozwoju. Taka terapia neurorozwojowa ma charakter nieinwazyjny, jest przyjemna dla dziecka, nie powoduje dyskomfortu.
Regularne wizyty w centrum Papilio w Białymstoku pomagają wcześniakom:
- normalizować napięcie mięśniowe – ważne aby tonus, czyli rodzaj napięcia mięśniowego, utrzymywał się zawsze na właściwym poziomie, zarówno podczas snu, jak też utrzymania określonej pozycji ciała oraz wykonywania ruchów (odpowiednio napięcie spoczynkowe, postawne, wspierające);
- stymulować rozwój mózgu – mózg noworodka wykazuje się dużą plastycznością, a dzięki odpowiedniemu pobudzaniu tworzą się nowe połączenia neuronowe, przejmujące rolę połączeń uszkodzonych; pracę ze specjalistą należy rozpocząć jak najwcześniej, aby wpłynąć na możliwie najwyższą sprawność dziecka w dalszym życiu;
- korygować powikłania związane z wcześniactwem – w chorobach o podłożu genetycznym, neurologicznym, okulistycznym, ortopedycznym; profesjonalna pomoc sprawia, że dziecko ma szansę na prawidłowy rozwój, uzyskanie pełnej lub określonej sprawności.
Przebieg fizjoterapii omawiamy zawsze z rodzicami, ponieważ rola rodziców jest bardzo istotna w powodzeniu terapii. Ich pozytywne nastawienie oraz wsparcie okazywane dziecku dopełniają przyjazną atmosferę zajęć.
Aktywność w domu w kontekście wcześniactwa
Na wszechstronność rehabilitacji wpływa również utrwalanie poszczególnych wzorców w warunkach domowych. Każda czynność ma znaczenie – od wyjmowania dziecka z łóżeczka po przytrzymywanie podczas kąpieli. Prawidłowe układanie, korygowanie asymetryczności, na przykład gdy dziecko odwraca głowę tylko w jedną stronę oraz szereg innych działań składa się na wspieranie prawidłowych wzorców ruchowych. Skutki wcześniactwa są wówczas zastępowane przez prawidłowe wzorce, a dziecko z chęcią dostosowuje się do umiejętnie wdrażanych praktyk.
